αβγδ Ante tempusAnte tempusNon primoNon primo Abrahae AbrahaeAbrahaedatum ... institutumdatum fuit remedium, sed ante ipsius tempus institutumdatum ... institutumdatum fuit remedium, sed ante ipsius tempus institutum fuit aliquod sacramentum institutuminstitutumsacramentumsacramentum contra originale peccatumom.L. peccatumpeccatumPatet ... praecedentiPatet corollariumPatet ex secunda ... praecedentisecunda parte conclusionis primae et etiam extertioadd. sed del.R praecedenticonclusione ... primaconclusione et etiam ex prima.Patet ... primaPatet corollariumPatet ex secunda ... praecedentisecunda parte conclusionis primae et etiam extertioadd. sed del.R praecedenticonclusione ... primaconclusione et etiam ex prima.

αβγδBonaventura, In sententias IV d. 1, p. 2, a. 1, q. 3 Pro ... conclusionePro qua conclusionePro ... conclusionePro qua conclusioneUndeUnde estconclusioneUndeconclusioneUndeest notandumnotandumcirca ... notandumcirca dicta notandumadvertendum ... dictaadvertendum circa dicta quod secundum Hugonem Hugonemlibro ... tertiolibro I De sacramentis parte undecima capitulo tertiolibro ... tertiolibro I De sacramentis parte undecima capitulo tertiolibro ... tertiolibro I De sacramentis parte undecima capitulo tertio in lege naturaeins. i.m.S tria fuerunt sacramentorum genera, scilicet decimationesdecimassed corr. i.m.D, oblationes et sacrificia, quae fuerunt fuerunta Deoa Deoa Deo instituta institutatamquam ... frequentandatamquam signa sensibilia tempore legis naturae et non ante ad significandum rem sacram per homines ministranda et ab eis frequentandatamquam ... frequentandatamquam signa sensibilia tempore legis naturae et non ante ad significandum rem sacram per homines ministranda et ab eis frequentandatamquam ... frequentandatamquam signa sensibilia tempore legis naturae et non ante ad significandum rem sacram per homines ministranda et ab eis frequentandatamquam signa sensibilia tempore legis naturae et non ante ad significandum rem sacram per homines ministrandaadministrandaMCX et ab eis frequentanda ad Dei honorificentiam.Hugo de Sancto Victore, De sacramentis I p. 11, c. 3, ed. cit. p. 244; cf. ibid. II p. 6, c. 3, ed. Berndt, R., p. 381 Unde omni temporetemporeadd. sed del.S cucurrit fides in iustisistisMC et nullus sine fide salvatus est. Et ex illaistaDMCX fide crediderunt ipsi quod Deus erat creator, remunerator et redemptor. Perfecti PerfectiPerfectiPerfectiquidem quibus revelatum erat crediderunt illahocL expliciteexplicitatesed corr.B, alii vero impliciteperfadd. sed del.R in fide perfectorum, ut in ... fuitin tertio dictum fuitin ... fuitin tertio dictum fuitin ... fuitin tertio dictum fuitdictum ... librumdictum est circa tertium librumQuaestiones communes ad III d. 25. Cum ergoquiaMC homo illa crediditilla crediditilla crediditilla crediditcredidit istacredidit istaista crediditista credidit corde, decuit ut illud signo visibili manifestaret, scilicet istis triplicibus sacramentorum generibus quibus sensibiliter profitebaturprofitebanturL tria, scilicet redemptionem, et hocfitadd. sed. del.D per decimationem (homo enim significatur per dragmam decimam perditamcf. Lc 15,7), modus redimendi significabatur per oblationem, pretium vero per sacrificium in quo erat sanguinis effusio. effusioEt ... remuneratorEt dicit Richardus de Mediavilla quod per oblationes significabatur Deus omnium creator, per sacrificia redemptor, per decimationes remuneratorEt ... remuneratorEt dicit Richardus de Mediavilla quod per oblationes significabatur Deus omnium creator, per sacrificia redemptor, per decimationes remuneratorEt ... remuneratorEt dicit Richardus de Mediavilla quod per oblationes significabatur Deus omnium creator, per sacrificia redemptor, per decimationes remuneratorEt dicit Richardus de Mediavilla quod per oblationesoblationemS significabatur Deus omnium creatorcreator omnium DeusL, per sacrificia redemptor, per decimationesdecimasS remunerator.Richardus de Mediavilla IV d. 1, a. 5, q. 4, ed. Brixiae, p. 19b

αβγδBonaventura, In sententias IV d. 1, p. 2, a. 1, q. 2 Modo ad propositum dicunt aliquiopinio Scotiadd. i.m.SO[sic]ut Scotus et Durandusadd.NQWcf. Decretum Gratiani III d. 4, c. 5, ed. Lipsiae, c. 1362, Scotus, Ordinatio IV d. 1, p. 4, q. 2, n. 390, ed. Vaticana XI, p. 139, et Durandus IV d. 1, q. 8, n. 8, ed. Venetiis, fol. 293ra quodnon suffecitadd. sed del.A pro deletione originalis peccati ininpeccatipeccati temporeom.K legis naturae non suffecit fides habitualis, sed fides ratione actus sive professionis. Et non cuiuscumque professionis, sed eiusilliusS qua parentesvel alii gerentes curam parvuliadd.L profitebantur parvulum curandumcreandumDCX essetuncD ab eo quem exspectabant. Et hanc professionem dicunt oportere fieri non tantum ore, sed etiam signo visibili, utpote in oblatione, decimatione vel aliquo huiusmodi. Dicunt etiam istienim isti etiamS quod non fuit aliquodspeciale sacrificiumadd. sed del.A illorumistorumistorumillorum singulariter ad hoc institutum, sed fides cum quolibet illorumistorumistorumillorum suffecit mundare. Etiam in sacrificiis non fuit aliquod speciale institutum, sed suffecit quod quilibet faceretom.S decentia et sibi possibilia, ut patet ex sacrificiis et oblationibus Abel et Cain, Genesi 4[,3-4] qui obtulerunt fruges et animalia; ex oblatione Noae, Genesi 8[,20] quiins. i.l.S obtulit aliaaliaadd. sed del.R animalia; ex oblatione Melchisedech qui obtulit panem et vinum, Genesi 14[,18]; ex oblatione Abrahae qui obtulitscilicetadd. sed del.A vaccam triennemtriennamRGn 15,9. Et isti istiistiistisic dicentes fundantfundanturR se in auctoritate Gregorii quae ponitur in littera ubi dicit quod ‘maioribusfadd. sed del.S’ necessaria fuit ‘virtus sacrificii’. Et quod dicit Gregorius quod proproquodpro ‘parvulis’ suffecit ‘fides sola’Gregorius Magnus, Moralia IV Prol. n. 3, CCSL 143, p. 160, cf. Decretum Gratiani III d. 4, c. 5, ed. Lipsiae, c. 1362, et Petrus Lombardus, Sententiae IV d. 1, c. 8, ed. Brady, p. 237, intelligunt quod fides parentum, ita quod non requirebatur fides ... requirebaturfides propria parvulorum sicut in adultis, sed requirebaturom.R ultra ultraultraultrain parentibus professio per sensibile signum signumsignumsignumfacta pro parvulis.

αβγδBonaventura, In sententias IV d. 1, p. 2, a. 1, q. 2 et q. 3 Alii autem dicuntThomas de Aquino IV d. 1, q. 2, a. 6, qc. 2, resp., ed. Moos, M.F., p. 70, Bonaventura IV d. 1, p. 2, a. 1, q. 2, ed. Quaracchi, p. 34b, Richardus de Mediavilla IV d. 1, a. 5, q. 3, ed. Brixiae, p. 18a quod non requirebatur [necessario aliquodnecessarius aliquidet add. sed del.illorumR] aliorum ad deletionem originalis sive in adulto sive in parvulo. Sed respectu parvuli sufficiebat professio fidei etiam informis, sive illa fieret signo exteriori el verbo, vel tantum interiori actu cordis, dum tamen fieret a parentibus vel ab hisaliisL qui gerebant curam parvuli, et habereturhaberenturS respectus ad parvulum. In adultis autem sufficiebat propriaom.L professio fidei internainterneS et interna mentis contritio quae fuit necessariainadd.L adultis propter actuale. Et [istaillaR] dicuntur valere si aliquod offerebatur. Et sichoc intelligitur cum dicit Gregorius quod virtus sacrificii curabat maiores.v. supra ad ll. ##--## Sic ergo ista exterioraexteriorasigna sensibilia non fuerunt necessaria ad deletionem culpae, sed congrua. Et hoc videtur velle Gregorius cum dicit quod sola fides suffecit [proom.R] parvulisv. supra ad ll. ##--##. Et Hugo dicit quod ‘sacramenta primi temporis magis ad devotionem fueruntom.Sfuerunt ad devotionemL proposita quam ad obtinendum salutem inducta.’Hugo de Sancto Victore, De sacramentis I p. 11, c. 3, ed. Berndt, R., p. 244 IllaIsta tamen adhuc tuncom.L fuissent sacramentaquia significabant sacraadd. i.m.L, ut dictum fuit ibiest. Et haec opinio est Bonaventuraeet Richardiadd. i.m.Lref. i.m. ad addit. fol. 253ra--254raS.

αβγδAltavilla, In sententias IV q. 1, c. 1, cor. 1 Sacramenta novae legis sunt perfectiora sacramentis legis naturae vel etiam legis scriptae.

αβγδAltavilla, In sententias IV q. 1, c. 1, cor. 1 Patet ex probatione conclusionis secundae, quia secundum maiorem perfectionem temporis perfectiora remedia adhibere congruum fuit.congruum fuit perfectiora remedia adhibere Sed Sedhoc est tempus gratiae est huiusmodiigitur. -- Item sacramenta novae legis tantae sunt perfectionis quod statim eorum devoti cultores post mortemadadd. sed exp.S temporalem ad coelum evolant. Quod non poterant facere sacramenta prioris temporislegis naturae vel mosaicae, quia ianua regniregnicoelestis semper clausa fuitmansit donec nostranradd. sed del.R sacramenta vigorem acciperent a Christi passione non solum praevisa, sed etiam exhibita. -- Item sacramenta priora vel [nullamnaturamR] conferebant gratiam ratione operis operati propter hoc quod ipsa excepta circumcisione fuerunt instituta solum ad significandum Christi passionem et sacramenta nostra, et si ad [efficiendumedificiendumR] aliqua, non nisihoc solum fuit circa corpus exteriusutadd.L absolvendo ab irregularitate corporali vel poena temporali ut [baptismatabaptismusR] et cinis etc. Et sic ipsaita quod non iustificabant conferendo gratiam de per se. Sed sacramenta novae legis conferunt gratiam etiam ratione operis operati. Ad hoc enim principaliter instituta sunt a Deo, et non solum ad significandum. Vel si aliqua priora sacramenta conferebant gratiam, ut patebit patebitprincipaliter de circumcisione, tamen istaista minorem conferebantom.S quam sacramenta novae legis.

αβγδThomas de Aquino, In sententias IV d. 1, q. 1, a. 5, qc. 1, resp. 1, ed. Moos, p. 41 Et nota quod per opus operatum debet intelligi ipsummet sacramentum debite applicatum cum debita intentione et forma verborum. Sed opus operans dicitur ipse minister vel meritum ministri vel suscipientis sacramentum.

γδAltavilla, In sententias IV q. 1, c. 1, cor. 3 Quamvis sacramenta tempore legis gratiae sint plura quam tempore legisnaturaadd. sed del.OBscriptaeadd. sed del.O naturae, huiusmodi tamen plurificatiomultiplicatioS salubris multum fuitmultum utilis est hominibus et utilissalubris. Prima pars patet, quia [modononRL] sunt sacramenta aliqua ad salutem necessaria quibus tempore legis naturaeut ex dictis proboadd. sed exp.OB homines non astringebantur, etiametS modononL sunt plura quam tempore legis naturae, ut ex dictis patetetiam ... patet, igitur. Secunda pars patetprobatur, quia per huiusmodi novae legis sacramenta multiplicia vulnera et defectus animaemultipliciteradd.S salubriter et complete remediari possunt ut patebit infra de numero sacramentorumv. infra ##--##.

δScotus, Ordinatio IV d. 1, p. 2, q. 2, n. 224--225, sed v. Seehusen IV q. 1, c. 2 Quamvis absolute loquendo institutionis evangelicae legis scaramentorum non potest assignari aliqua causa necessaria, probari tamen potest quod ipsa institutio salubris fuit et congrua. Illud est Scoti quaestione 3 distinctionis 1 quartiv. supra ##. Prima pars probatur, quia nulla ratione potest probari quod sacramentorum institutio fuit absolute necessaria, quia nec a priori nec a posteriori. Non a priori, quia Deus nihil agit necessario ex se, nec a posteriori, quia absolute possibile esset aliquod talem invisibilem effectum haberi sine aliquo tali signo, quia ‘Deus non alligavit virtutem suam sacramentis’ ut dicit magister prima distinctione quartiv. supra ##.

δSeehusen, In sententias IV q. 1, c. 2, cor. 2 Corollarium. Evangelicae legis sacramenta sunt ex ordinatione et voluntate divina ad salutem necessaria, et hoc in re vel voto vel aequipollenti. Patet ex secunda parte propositionis.